niet thuis geven

Rotterdamse opvang daklozen schiet tekort

onderzoek naar de keten voor maatschappelijke opvang in Rotterdam

Hoewel het college sinds 2017 bezig is met een verbetering van de opvang voor daklozen, laat de hulpverlening tot op heden nog te wensen over. Zo geeft de gemeente nog te weinig gehoor aan haar wettelijke taak om eerste opvang te bieden aan alle Nederlandse daklozen en duurt het vaak een half jaar voordat daklozen kunnen doorstromen naar een kamer of woning. De helft van de daklozen haakt voor die tijd af. Dit en meer concludeert de Rekenkamer Rotterdam in haar rapport ‘Niet thuis geven’.

meer daklozen in de vier grote steden
De rekenkamers van de vier grote steden hebben onderzoek gedaan naar de opvang en ondersteuning van daklozen in hun gemeenten. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de ondersteuning van mensen die dakloos zijn of dreigen te raken. Aanleidingen voor dit onderzoek was niet alleen de uitbreiding van de wettelijke verantwoordelijkheden, maar ook het signaal dat het aantal daklozen in de steden stijgt. In Rotterdam voerde de rekenkamer het onderzoek uit door daklozen te interviewen over hoe zij hun ondersteuning door de gemeente ervaren. Ook observeerde de rekenkamer hoe de gesprekken met daklozen bij de gemeentelijke loketten verlopen. Daarnaast hield de rekenkamer ook gesprekken met ambtenaren, zorgaanbieders en hulpverleners en deed documentstudie. Op basis hiervan constateert de rekenkamer diverse tekortkomingen in de opvangketen, onder meer op het gebied van preventie, toegang, doorstroom en uitstroom.

onvoldoende preventie dakloosheid
De preventie leidt niet tot voldoende resultaat. Om de huidige toename van dakloosheid in te dammen, moet de gemeentelijke schulddienstverlening meer mensen gaan bereiken. Daarnaast moeten wijkteammedewerkers meer kennis krijgen over het ondersteunen van daklozen die (tijdelijk) bij vrienden of familie slapen. Ook dienen mensen die een penitentiaire of GGZ-instelling verlaten beter begeleid te worden naar huisvesting.

beperkte toegang tot de nachtopvang
Verschillende groepen die op grond van de wet (Wmo) recht hebben op (eerste) opvang, krijgen dat nu niet. De gemeente weigert regelmatig (eerste) opvang aan daklozen (23+) van buiten Rotterdam en aan daklozen zonder GGZ-problemen. Voor jongeren (18-23) geldt bovendien een wachtlijst en voor zwaar verslaafde of agressieve jongeren is er helemaal geen nachtopvang geregeld.

lang wachten in de nachtopvang
Eenmaal in de Rotterdamse nachtopvang wachten volwassen daklozen vaak zeker zes maanden op plaatsing in een (tijdelijke) woonvoorziening en/of GGZ-zorg. Op de slaapzalen worden zij geconfronteerd met elkaars problemen, wat kan leiden tot verergering van de eigen psychische problematiek. Circa de helft van de daklozen valt dan ook uit voordat ze kunnen doorstromen naar een eigen kamer of woning. De rekenkamer beveelt aan meer in te zetten op direct zelfstandige huisvesting van daklozen met ambulante begeleiding (Housing First). Ook is individuele begeleiding nodig die zorgdomein-overstijgend de cliënt bijstaat vanaf de opvangfase.

tekort aan zelfstandige woonruimte
Op dit moment is er een tekort aan geschikte woningen voor (voormalig) daklozen. De rekenkamer beveelt het college aan meer aanbod voor deze groep beschikbaar te maken, door bijvoorbeeld te kijken of de vergunningscriteria uit de “Rotterdamwet” ruimhartiger kunnen worden toegepast.

reactie college
In zijn reactie neemt het college twee belangrijke aanbevelingen niet over, namelijk die ten aanzien van Housing First en de Rotterdamwet. Hierdoor blijven de fundamentele tekortkomingen in de opvang en begeleiding van daklozen bestaan.

medialinks

Trouw / ook in Rotterdam schiet de hulpverlening voor daklozen tekort

NRC / college Rotterdam faalt bij opvang en hulp daklozen

NOS / Gemeente Rotterdam op vingers getikt over daklozenbeleid

Rijnmond / rekenkamer kraakt Rotterdamse daklozenopvang

eenvandaag / recordaantal jonge daklozen in rotterdam

nieuws.nl / opvang daklozen Rotterdam schiet te kort

Binnenlands Bestuur / rekenkamer fel in kritiek op rotterdams daklozenbeleid

rijnmond.nl / Je wilt meer dan alleen een bed

medialinks G4 publicatie

NRC / rekenkamers daklozenopvang schiet tekort

NRC / eindeloos wachten en dan weer de straat op

RD / opvang daklozen 4 grote steden onder de maat

nu.nl /rekenkamers daklozenopvang in vier grote steden ondermaats

Binnenlands Bestuur.nl / G4 aanpak daklozen onvoldoende duurzaam

nporadio1.nl / steeds meer dakloze in grote steden faalt de ondersteuning

Parool / rekenkamer onvoldoende ondersteuning daklozen

rtlnieuws.nl / grote steden kunnen daklozen niet meer kwijt door gebrek aan woningen

telegraaf.nl / opvang daklozen 4 grote steden onder de maat

ad.nl / opvang daklozen vier grote steden onder de maat

schulinck.nl / opvang daklozen 4 grote steden onder de maat

opvang.nl / manifest een thuis voor iedereen

zorgwelzijn.nl / rekenkamer voorbeeldprojecten helpen dakloze beter en sneller

omroepwest.nl / Rekenkamers vier grote steden slaan alarm over de daklozenopvang

straatconsulaat.nl / rekenkamers van de vier grote steden slaan alarm over daklozenopvang

opvang.nl / nrc schenkt aandacht aan toenemende problemen dakloosheid in g4

ad.nl / zwerfjongere moet maanden wachten op een thuis

versbeton.nl/2020/06/dakloosheid onder rotterdamse jongeren neemt toe maar niemand weet precies waarom/