kwetsbaar en uit beeld

De gemeente heeft de kwetsbare ouderen in Lansingerland en hun specifieke ondersteuningsbehoeften nog onvoldoende in beeld. De gemeente ondersteunt deze ouderen mogelijk dan ook nog niet genoeg bij het langer thuis wonen. Juist deze kwetsbare ouderen, zonder netwerk, mantelzorger of voldoende mogelijkheden zichzelf te redden lopen extra risico’s in ‘deze tijd van corona’. Ook moet de gemeente meer zicht krijgen op de uiteenlopende woonbehoeften van ouderen zodat ze een toereikend woonaanbod voor hen kan realiseren. Dit en meer concludeert de Rekenkamer Lansingerland in haar rapport “Kwetsbaar en uit beeld” over het aanbod van voorzieningen om ouderen te ondersteunen bij het langer thuis wonen.

belangrijke rol gemeente bij langer thuis wonen

Het aantal ouderen, en met name het aantal oude ouderen, groeit de komende jaren fors. De landelijke wet- en regelgeving is er op gericht dat deze ouderen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen en verblijf in een verpleeghuis wordt uitgesteld of voorkomen. Dit is nodig om de zorg voor deze groeiende groep betaalbaar te houden. Naar verwachting wonen er in 2040 ruim 5.000 80-plussers in Lansingerland, ten opzichte van 2.400 in 2020. De gemeente heeft een belangrijke verantwoordelijkheid voor de ondersteuning van deze groep ouderen zodat zij zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen en kunnen blijven deelnemen aan de samenleving. Daarnaast heeft de gemeente een rol bij het bieden van passende woningen aan haar inwoners, met name voor de kwetsbaren. De rekenkamer Lansingerland heeft onderzocht in hoeverre de gemeente hiervoor een toereikend woon- en ondersteuningsaanbod realiseert.

onvoldoende aanbod passende woningen voor ouderen

De gemeente weet al geruime tijd dat de groeiende groep ouderen in Lansingeland behoefte heeft aan passende woonruimte. Vooralsnog heeft ze echter niet voldoende inzicht gekregen in de precieze woonbehoeften van de verschillende groepen ouderen. Omdat ze dit inzicht nodig acht voordat er concrete plannen voor ouderenwoningen bij nieuwbouw worden ontwikkeld is het woonaanbod vooralsnog achtergebleven bij de te verwachten vraag. Ook zijn er niet genoeg passende woningen voor ouderen in de sociale huursector. Dit komt omdat de gemeente niet genoeg stuurt op de woningcorporatie om te zorgen dat die voldoende betaalbare gelijkvloerse woningen voor ouderen realiseert.

ondersteuningsaanbod toereikend, wel knelpunten

Qua ondersteuningsaanbod doet de gemeente het een stuk beter. De gemeente heeft in het algemeen zicht op welke ondersteuning ouderen nodig hebben om langer thuis te kunnen blijven wonen. Het ondersteuningsaanbod is voldoende verankerd in het sociaal beleid en in de samenwerking met de uitvoerende organisaties, die al van oudsher het welzijnswerk uitvoeren. Hierdoor is er een aanbod aan ondersteuning dat aansluit op de behoeften van ouderen. Denk aan laagdrempelige praktische hulp maar er is ook veel aandacht voor mantelzorg en het welzijn van de ouderen. De rekenkamer ziet wel knelpunten zoals de stijgende kosten van maatwerkvoorzieningen, tekorten aan vrijwilligers en de bereikbaarheid van de activiteiten.

meer aandacht nodig voor kwetsbare groepen

Ondanks dat het ondersteuningsaanbod voor het grootste deel van de ouderen in Lansingerland voldoende is, zijn er groepen ouderen waarvoor dit aanbod mogelijk tekortschiet. Dit komt omdat de gemeente niet genoeg zicht heeft op deze ouderen en hun specifieke ondersteuningsbehoeften. Dit betreft vooral eenzame ouderen en ouderen met lagere inkomens of een migratieachtergrond.

college neemt aanbevelingen grotendeels over

Het college onderschrijft de conclusies en aanbevelingen in het rapport grotendeels. Echter, juist op het punt van het ondersteunen van kwetsbare ouderen neemt het college de aanbevelingen van de rekenkamer niet geheel over.

Het college geeft aan terughoudend te zijn met het maken van afspraken met de woningcorporatie over specifieke woningen voor ouderen. De rekenkamer benadrukt daarom nogmaals het belang van voldoende betaalbare gelijkvloerse woningen juist voor de vaak kwetsbare doelgroepen van de sociale huursector. Het is de rol van de gemeente om hier op te sturen door afspraken te maken met de corporatie.

Het college gaat in zijn reactie niet specifiek in op het door de rekenkamer geconstateerde gebrek aan zicht op de ondersteuningsbehoeften van deze kwetsbare groepen. Juist deze kwetsbare ouderen, zonder netwerk, mantelzorger of mogelijkheden zichzelf te redden lopen extra risico’s in deze tijd van corona als ze onvoldoende in beeld zijn bij de organisaties die hen ondersteuning kunnen bieden. Het college neemt de aanbeveling van de rekenkamer op dit punt wel over en zal in het actieplan Langer Thuis extra aandacht besteden aan de specifieke ondersteuningsbehoeften van de kwetsbare ouderen.