hulp buiten bereik

Op grond van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) is de gemeente verantwoordelijk voor het bieden van schuldhulpverlening aan inwoners die hun schulden niet kunnen aflossen. Die hulp moet er volgens de wet op gericht zijn dat mensen weer van hun schulden af kunnen komen. In Rotterdam kunnen inwoners hiertoe een aanvraag voor een schuldregeling indienen bij de gemeentelijke Kredietbank Rotterdam (KBR). Meer dan 50.000 Rotterdamse huishoudens kampen met schuldproblemen, dat zijn meer dan 100.000 inwoners. Daarvan zitten 27.000 Rotterdammers zelfs zo diep in de schulden, dat zij die niet meer kunnen aflossen. Dit is de groep met problematische schulden.

Uit het onderzoek van de rekenkamer blijkt dat de gemeente er in de periode 2012-2015 niet in is geslaagd om het aantal inwoners met problematische schulden omlaag te brengen. Dat het aantal inwoners met problematische schulden niet daalt, komt volgens het onderzoek onder meer doordat maar weinig inwoners met problematische schulden een aanvraag indienen bij de KBR, in 2015 slechts 8%. Dit lage aantal wordt volgens het onderzoek onder meer veroorzaakt doordat de gemeente de procedure om een schuldregeling aan te vragen te ingewikkeld heeft gemaakt. Inwoners die hulp vragen, krijgen te maken met te veel verschillende organisaties, waardoor zij het gevoel krijgen ‘van het kastje naar de muur’ te worden gestuurd.

Verder blijkt uit het onderzoek dat mensen met schuldproblemen meestal geen individuele begeleiding krijgen, zoals hulp van het wijkteam. Dit, terwijl ze die individuele begeleiding veelal wel nodig hebben. Schuldproblemen gaan namelijk vaak gepaard met stress en problemen op andere leefgebieden, zoals werkloosheid en gezins- of gedragsproblemen. De gemeente biedt mensen met schuldproblemen wel voorlichting en ondersteuning in de vorm van groepsbijeenkomsten en groepsgewijze ondersteuning, maar dat is vaak niet voldoende. De rekenkamer concludeert in het onderzoek dat de gemeente er ten onrechte van uitgaat dat mensen met schuldproblemen voldoende ‘eigen kracht’ hebben om hun schuldproblemen aan te pakken.

De gemeente heeft in 2016 een nieuw schulddienstverleningsbeleid vastgesteld, voor de periode 2016-2019. In het onderzoeksrapport staat dat te verwachten is dat ook dat nieuwe beleid weinig zal bijdragen aan het verminderen van het aantal inwoners met problematische schulden. In het nieuwe beleid worden de problemen die de rekenkamer signaleert namelijk onvoldoende onderkend. De rekenkamer doet in het rapport daarom onder meer de aanbeveling aan de gemeente om het aanvraagproces voor een schuldregeling veel eenvoudiger te maken en om ervoor te zorgen dat hulpvragers individuele professionele ondersteuning krijgen van een vaste contactpersoon.